Δημητρίου Μίχα, φιλολόγου

Τὸ κεντημένο μαντήλι ἀπασχόλησε καὶ τὴν λογοτεχνικὴ παραγωγὴ εἴτε μὲ παραστάσεις ἀπὸ τὶς ὀμορφιὲς τοῦ φυσικοῦ κόσμου, εἴτε τῆς ἀγροτικῆς ζωῆς τῆς ὑπαίθρου, εἴτε εἰκόνες ἀπὸ τὴν καθημερινὴ ἀστικὴ πραγματικότητα.

Δημητρίου Μίχα, φιλολόγου

Τὸ κεντημένο μαντήλι ἀπασχόλησε καὶ τὴν λογοτεχνικὴ παραγωγὴ εἴτε μὲ παραστάσεις ἀπὸ τὶς ὀμορφιὲς τοῦ φυσικοῦ κόσμου, εἴτε τῆς ἀγροτικῆς ζωῆς τῆς ὑπαίθρου, εἴτε εἰκόνες ἀπὸ τὴν καθημερινὴ ἀστικὴ πραγματικότητα.

Τό μαντήλι βέβαια γιὰ τὰ τραγούδια τῆς Ξενιτιᾶς κυριολεκτεῖ μὲ τὴν φράσι : «Τό λερωμένο μαντήλι». Εἶναι τὸ μαντήλι μνήμης τῆς ἀναχώρησης καὶ τοῦ ἀποχαιρετισμοῦ τοῦ ξενητεμένου μὲ τοὺς οἰκείους του, τὴν ἀγαπημένη του καὶ τὸν τόπο του.

Σουλιώτικες φορεσιές, “Ταξίδι πολιτισμού και ιστορίας στην Ελλάδα μέσα από τις γυναικείες παραδοσιακές φορεσιές” (πηγή: epirusgate.gr)

Δημητρίου Μίχα 

Ι. Εἰσαγωγικὰ 

Τὸ μαντήλι εἶναι ἀπὸ τὰ στοιχεῖα ἐκεῖνα πού ἔχουν ἐνεργὸ ρόλο στὸ λαϊκὸ βίωμα τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς, ἐκφραζόμενο καὶ στὸ περιεχόμενο τῆς δημοτικῆς μούσας.

Δημητρίου Μίχα

ΙΙΙ. Το μαντήλι στο Δημοτικό τραγούδι

Στὴν Λαογραφία τὸ μαντήλι εἶχε σημαντικὴ θέσι γιατὶ ἦταν σημαντικὸς καὶ ὁ ρόλος του στὴν ζωὴ τῶν ἀνθρώπων καθὼς ἀναφέρεται στὰ διάφορα ἔθιμα μας, ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα, τὴν Ρωμαϊκὴ - Βυζαντινὴ ἐποχὴ, περνώντας ἀπὸ τὴν Τουρκοκρατία στὴν Νεώτερη περίοδο, μέχρι τοὐλάχιστον τὴν δεκαετία τοῦ 1950-60.

Δημητρίου Μίχα

IV. Τὸ Μαντήλι στὸ τραγούδι: «Ο Μενούσης»

Ἐπίσης σὲ ἕνα πολὺ δημοφιλὲς δημοτικὸ τραγούδι «ὁ Μενούσης»²² , γίνεται ἀναφορὰ γιὰ πρότασι ἀπὸ ἄνδρα πλυσίματος τοῦ μαντηλιοῦ του καὶ ἀποδοχὴ ἀπὸ τὴν γυναίκα πού συνάντησε σὲ ἕνα πηγάδι, πρᾶγμα πού σημαίνει, σύμφωνα μὲ τὰ τότε εἰωθότα, πώς ἐνέδωσε στὴν ἐρωτικὴ πρόκλησι- πρόσκλησι, μὲ τραγικὰ ὅμως ἐπακόλουθα.