adelfotita  Αδελφότητα Ζωτικιωτών Αθήνας”

Σύλλογος Ζωτικιωτών "Η ΒΡΥΤΖΑΧΑ"   

Σύνδεση / εγγραφή

Αρχείο φωτογραφιών

Η Αδελφότητα Ζωτικιωτών στο Facebook

zotiko 2

Ο Σύλλογος Ζωτικιωτών στο Facebook

vrytzacha

Διαδικτυυακές Δημ. Υπηρεσίες

Screenshot 2023 04 27 at 1.38.35 PM

Ελληνικό Κτηματολόγιο

Screenshot 2023 04 27 at 1.48.41 PM

Α.Α.Δ.Ε.

Screenshot 2023 04 27 at 10.27.29 PM

Screenshot 2023 04 28 at 12.10.11 AM

ΖΩΤΙΚΟ (ΛΙΒΙΚΙΣΤΑ) ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

του Μιχάλη Χρ. Παντούλα
Φιλολόγου

Διοικητική και πληθυσμιακή εξέλιξη της κοινότητας, ετυμολογία των τοπωνυμίων του χωριού.


Α. Διοικητική εξέλιξη

Η κοινότητα αναγνωρίστηκε αρχικά με την ονομασία “Λιβίκιστα” με μοναδικό συνοικισμό και έδρα τον ομώνυμο οικισμό. Ο συνοικισμός και η κοινότητα μετονομάστηκαν σε “Ζωτικόν” με το Δ. 12.3.1928 (ΦΕΚ Α 81/1928), όπου στις 19.3.1961 προσαρτήθηκε και ο συνοικισμός “Κάτω Ζωτικόν”.

 

Η κοινότητα ανήκε στην Υποδιοίκηση - μετέπειτα Επαρχία - Παραμυθίας. Όταν η Παραμυθιά αποσπάστηκε από το Ν. Ιωαννίνων (Β.Δ. 21.3.1937 - ΦΕΚ Α 119/1937) για να δημιουργηθεί ο Νομός Θεσπρωτίας, η Κοινότητα παρέμεινε στο Νομό Ιωαννίνων και εντάχθηκε στην Επαρχία Δωδώνης.

 

Με το Ν. 2539/1997 (ΦΕΚ Α 244/1997) αποτέλεσε δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Σελλών και το Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α 87/2010) εντάχθηκε στο Δήμο Δωδώνης ως τοπική κοινότητα.


Β. Πληθυσμιακή εξέλιξη

Ετος
απογρ.
Ονομασία
οικισμού
Αριθμός
κατοίκων
Ετος
απογρ.
Ονομασία
οικισμού
Αριθμός
κατοίκων
1913 Λιβίκιστα 377 1971 Ζωτικόν 247
1920 Λιβίκιστα 356   Κάτω Ζωτικόν 114
1928 Ζωτικόν 425 1981 Ζωτικόν 240
1940 Ζωτικόν 492   Κάτω Ζωτικόν 45
1951 Ζωτικόν 489 1991 Ζωτικόν 145
1961 Ζωτικόν 376   Κάτω Ζωτικόν 66
  Κάτω Ζωτικόν   2001 Ζωτικόν 199
        Κάτω Ζωτικόν 61
      2011 Ζωτικόν  
        Κάτω Ζωτικόν  

 

Σημείωση: 1) Στον απογραφικό πίνακα του Βιλαετίου των Ιωαννίνων του 1816 (περίοδος Αλή Πασά) αναγράφεται ότι στη Λιβίκιστα κατοικούσαν είκοσι (20) χριστιανικές οικογένειες (χανέδες) και καμία τουρκική.

2) Στον πίνακα των λειτουργούντων ελληνικών σχολείων στην εκκλησιαστική περιφέρεια της Ι. Μητροπόλεως Ιωαννίνων το σχ. έτος 1895-1896 αναφέρεται ότι στη Λιβίκιστα λειτουργούσε δημοτικό σχολείο με ένα (1) δάσκαλο και πενήντα πέντε (55) μαθητές.

Γ. Ετυμολογία των τοπωνυμίων Λιβίκιστα και Ζωτικό

α) Λιβίκιστα (η)

 Ο Κοσμάς Θεσπρωτός ονομάζει το χωριό Λιβίκιστα.

 Ο Παναγ. Αραβαντινός το αναφέρει με τον τύπο Λυβίκιστα και χαρακτηρίζει την προέλευση του ονόματος αλβανική, χωρίς να αιτιολογεί την άποψή του.

 Ο Στεφ. Μπέττης υποστηρίζει πως το όνομα του χωριού Λιβίκιστα είναι “... σλαβικής προέλευσης αδήλου δε σημασίας ...”.

 Ο καθηγητής γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κ. Ευ. Οικονόμου αναφέρει ότι το τοπωνύμιο προέρχεται από το σλαβικό Jĕvьko (< Jĕvь αριστερός, ευώνυμος + κατάληξη -ьko) και την επίσης σλαβική πληθυντική κατάληξη -išta.

Στον ελληνόφωνο χώρο συναντάμε τον τύπο Λέβιτσα (Ηλεία) και στο σλαβόφωνο χώρο τα Levica (σλοβενικό), Levice (σλοβακικό), Lewice (πολωνικό) κ.α.

β) Ζωτικό (το)

Ο καθηγητής γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Κ. Ευ. Οικονόμου υποστηρίζει ότι το τοπωνύμιο Ζοτικό προέρχεται από το ηπειρωτικό προσηγορικό (περιοχή Β. Ηπείρου) ζότι, ὁ (καλύτερα ζότης, ὁ), που σημαίνει ο κύριος, ο αφέντης και αυτό από το αλβανικό zot, -i, που σημαίνει το ίδιο και την επιθετική κατάληξη -ικός κατά παράλειψη του προσδιοριζόμενου ουσιαστικού: τόπος, κτήμα, χωριό κ.τ.λ.. Από το ηπειρωτικό προσηγορικό ή το επώνυμο Ζότος / Ζώτος με την κατάληξη -ικός θα μπορούσε να προέλθει το νέο τοπωνύμιο του χωριού με τη σημασία “το κτήμα του Ζότου”. Ο τύπος Ζωτικό, με ω αντί ο, προέρχεται από παρετυμολογία προς το επίθετο ζωτικός υποστηρίζει ο καθηγητής Κ. Ευ. Οικονόμου. Τέλος, ο κ. Οικονόμου θεωρεί ότι την αλβανική αρχή του ελληνόθετου τοπωνυμίου “Ζοτικό” υποδηλώνει και το εθνικό zutkat-s = Ζοτικάτης, που σχηματίζεται με την αλβανική κατάληξη εθνικών και δηλωτική των μελών μιας οικογενειακής αλβανικής κατάληξης -at(i). Για παράδειγμα Φιλιάτι, Βουλιαράτι, Γιωργουτσάτι, Ζουλιάτι κ.α. σε αντίθεση με την αντίστοιχη ελληνική κατάληξη σε -άτες, που παράγει τους τύπους Φιλιάτες, Βουλιαράτες, Γιωργουτσάτες, Ζουλιάτες κ.α.

Μιχάλης Χρ. Παντούλας Φιλόλογος

Γιορτή Αδελφότητας 2025

Τοπολαλιά

 

Οι γειτονιές μας

ΒΡΥΤΖΑΧΑ web tv

Μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι

dd

Μετεωρολογικός σταθμός Ζωτικού

Screenshot 2023 04 27 at 5.14.24 PM

Screenshot 2023 04 27 at 10.43.18 PM

Ellinomatheia1

Screenshot 2023 04 27 at 11.18.15 PM

Λογοτεχνία

Κωστής Παλαμάς: “Πατριδολάτρης είμαι, όχι εθνικιστής”

Νίκος Καζαντζάκης

Χὰνς Κρίστιαν Ἄντερσεν - Τὸ κοριτσάκι μὲ τὰ σπίρτα

Ενα παραμύθι

Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ

Η ιστορία του Ζωτικού

Μύθος και Λόγος - Μέρος 2.

Συμβόλαιο αγοροπωλησίας Ζωτικού

Η εξέλιξη του πληθυσμού του Ζωτικού από την απελευθέρωσή του από τους Τούρκους έως σήμερα

Έρευνες

ΤΟ ΜΑΝΤΗΛΙ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ και την λογοτεχνία - Μέρος 1.

Το Μαντήλι στην λογοτεχνία - ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ

Γραμματικοί και Συντακτικοί Κανόνες του Ιδιώματος

Το Ζωτικό στην ιστορία

Ζωτικό Ιωαννίνων | Ο τόπος και οι άνθρωποι μέσα από τις μνήμες του Προκόπη Παπαφώτη

Το Ζωτικο στις τέχνες - Φρειδερίκη Παπαζήκου

Το Ζωτικο στις τέχνες - Φώτης Μότσης

Αφηγήσεις

Αφιερώματα

Περιηγήσεις

periigiseis

Γιορτές

giortes

Δημιουργίες

dimiourgies

Παρουσιάσεις

parousiaseis