Ιωάννης Μότσης

Ὀρφικός Ὕμνος ΜΟΥΣΩΝ (ἀρχαῖο κείμενο)

Μνημοσύνης καὶ Ζηνὸς ἐριγδούποιο θύγατρες, Μοῦσαι Πιερίδες, μεγαλώνυμοι, ἀγλαόφημοι, θνητοῖς οἷς κε παρῆτε, ποθεινόταται, πολύμορφοι, πάσης παιδείης ἀρετὴν γεννῶσαι ἄμεμπτον· θρέπτειραι ψυχῆς, διανοίας ὀρθοδότειραι, καὶ νόου εὐδυνάτοιο καθηγήτειραι ἄνασσαι, αἳ τελετὰς θνητοῖς ἀνεδείξατε μυστιπολεύτους, Κλειώ τ’, Εὐτέρπη τε, Θάλειά τε, Μελπομένη τε, Τερψιχόρη τ’, Ἐρατώ τε, Πολύμνιά τ’, Οὐρανίη τε, Καλλιόπῃ σὺν μητρὶ καὶ εὐδυνάτῃ Θεᾷ ἁγνῇ. Ἀλλὰ μόλοιτε, Θεαί, μύσταις, πολυποίκιλοι, ἁγναί, εὔκλειαν ζῆλόν τ’ ἐρατὸν πολύυμνον ἄγουσαι.

Ορφικός Ύμνος ΜΟΥΣΩΝ (σύγχρονη απόδοση)

Της Μνημοσύνης και του βροντόκτυπου Διός θυγατέρες, Μούσες Πιερίδες, μεγαλώνυμες, με την λαμπρή φήμη, σ’ όσους απ’ τους θνητούς φανερωθείτε, περιπόθητες, πολύμορφες, σεις γεννάτε την άμεμπτη αρετή πάσης παιδείας θρέπτειρες της ψυχής, ορθοδότειρες της διάνοιας, και του παντοδύναμου νου καθοδηγήτριες, άνασσες, σεις που διδάξατε στους θνητούς τις μυσταγωγικές τελετές, Κλειώ κι Ευτέρπη και Θάλεια και Μελπομένη, και Τερψιχόρη κι Ερατώ και Πολύμνια κι Ουρανία, μαζί με την μητέρα Καλλιόπη και παντοδύναμη αγνή Θεά. Αλλά, Θεές, είθε να έλθετε στους μύστες, πολυποίκιλες, αγνές, εύκλεια φέρνοντας κι αξιέραστο, πολυΰμνητο ζήλο.

Μνημοσύνην καλέω, Ζηνὸς σύλλεκτρον, ἄνασσαν, ἣ Μούσας τέκνωσ᾽ ἱεράς, ὁσίας, λιγυφώνους, ἐκτὸς ἐοῦσα κακῆς λήθης βλαψίφρονος αἰεί, πάντα νόον συνέχουσα βροτῶν ψυχαῖσι σύνοικον, εὐδύνατον κρατερὸν θνητῶν αὔξουσα λογισμόν, ἡδυτάτη, φιλάγρυπνος ὑπομνήσκουσά τε πάντα,   ὧν ἂν ἕκαστος ἀεὶ στέρνοις γνώμην κατάθηται, οὔτι παρεκβαίνουσ᾽, ἐπεγείρουσα φρένα πᾶσιν. ἀλλά, μάκαιρα θεά, μύσταις μνήμην ἐπέγειρε εὐιέρου τελετῆς, λήθην δ᾽ ἀπὸ τῶν δ᾽ ἀπόπεμπε.

«Την Μνημοσύνη καλώ, την σέλλεκτρον του Ζηνός, την άνασσα, που τέκνωσε τις ιερές, όσιες, λιγερόφωνες Μούσες, τις παραμένουσες αεί έξω απο κακή λήθη που βλάπτει τις φρένες, αυτή που συνέχει τον νου των βροτών, σύνοικο των ψυχών, που αυξάνει τον ευδύνατο και κρατερό λογισμό των θνητών, ηδυτάτη, φιλάγρυπνε, που υπενθυμίζει τα πάντα, περί των οποίων έκαστος αεί σχηματίζει γνώμη, η οποία δεν παρεκτρέπεται από τίποτα και επεγείρει πάντα τα φρένα. Αλλά, μακάρια θεά, των μυστών της ευιέρου τελετής την μνήμη επέγειρε, επέπεμπε δε από αυτούς την λήθη.»

Η Μνημοσύνη αφού απεκάλυψε στον Δία τον Λογισμό, έδωσε όνομα σε κάθε τι κι έτσι μπορούμε όταν συνομιλούμε να τ’ αποδίδουμε με το όνομά τους. Η Μνημοσύνη λοιπόν είναι αυτή η οποία έδωσε στους θεούς και στους θνητούς την γλώσσα επικοινωνίας, την Ελληνική Γλώσσα. Μέσα από την ονοματοδότηση των πάντων συνέδεσε τα παρόντα με τα παρελθόντα για να μην μπορούν αυτά να περάσουν στην λήθη. Να μην ξεχαστούν. «ὑπομνήσκουσά τε πάντα,   ὧν ἂν ἕκαστος ἀεὶ στέρνοις γνώμην κατάθηται, οὔτι παρεκβαίνουσ᾽, ἐπεγείρουσα φρένα πᾶσιν».

«των δε τιτανιδων φασι Μνημοσύνην λογισμούς ευρείν και τας των ονομάτων θέσεις εκάστω των όντων τάξαι, δι΄ων και δηλούμεν έκαστα και προς αλλήλους ομιλούμεν, α τινες τον Ερμήν φασί εισηγήσασθαι.» (Διόδωρος Σικελιώτης Ιστορική Βιβλιοθήκη, 5,67,3,2 )

Η Μνημοσύνη κόρη του Ουρανού και της Γαίας ήτανε τιτανίδα και είχε αδέρφια τον Ωκεανό, την Τηθύ, τον Κοίο, την Φοίβη, τον Υπερίωνα, την Ευρυφάεσσα ή Θεία, τον Κρείο, τον Ιαπετό, την Θέμιδα, τον Κρόνο και την Ρέα.

Με την γέννηση του Κρόνου (=Χρόνου: «ω Κρόνε γεννήτορα του αιώνα» ΄Ορφικός ύμνος Κρόνου΄) το στατικό, το πλανώμενο αλλά και ακίνητο στην εσωτερικότητά του  σύμπαν αποκτά κίνηση.  «Πέραν τούτου, ανευ τόπου και κενού και χρόνου, είναι αδύνατος η κίνησις», «πρὸς δὲ τούτοις ἄνευ τόπου καὶ κενοῦ καὶ χρόνου κίνησιν ἀδύνατον εἶναι» (Αριστοτέλους περί φυσικής 200β).  Το όλον από το «φύσει είναι» μεταβαίνει στο «ενεργεία είναι».   Την ενδελέχεια αυτή θα την εκφράσει  η παρουσία της Ρέας (Ροής-κίνησης ), σύζυγος και αδελφή του Κρόνου.

Οι δύο τιτανίδες Μνημοσύνη και Θέμις εκφράζουν την ανάγκη ύπαρξης αρμονίας του σύμπαντος. Η Θέμις εκφράζει τους φυσικού και θεϊκούς νόμους που πρέπει να .κατισχύσουν.

Εννέα ημέρες ερωτοτροπούσε ο Δίας με την Μνημοσύνη στα Πιέρεια όρη και μετα από εννέα μήνες γεννήθηκαν οι εννέα Μούσες: Κλειώ, Ευτέρπη, Θάλεια, Μελπομένη, Τερψιχόρη, Ερατώ, Πολύμνια, Ουρανία, Καλλιόπη μητέρα του Ορφέως. Αρχηγέτης των Μουσών έγινε ο Απόλλωνας.

Ως η καλύτερη κατοικία των πιερίδων Μουσών επελέγη από τους Ολύμπιους το όρος Ελικώνας της Βοιωτίας κοντά στην πηγή Ιπποκρήνη.

Οι εννέα Μούσες και τα σύμβολά τους

Από τα σύμβολα των Μουσών και τις απεικονίσεις τους μπορούμε αβίαστα να συμπεράνουμε πως οι Μούσες χρησιμοποιούσαν την γραφή. Οι μούσες Κλειώ και Καλλιόπη έχουν ως σύμβολα τα βιβλία και την γραφίδα. Όταν η Μνημοσύνη έδωσε στους θεούς και στους θνητούς την Ελληνική γλώσσα ως μέσον επικοινωνίας, έδωσε προφανώς και την γραφή, το Ελληνικό αλφάβητο. Η ιστορικότητα του Ελληνικού λόγου, προφορικού και γραπτού, ανάγεται στους χρόνους αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Δία και πριν συμπληρωθεί η δωδεκάδα των Ολύμπιων θεών. Μετά την γέννηση του Απόλλωνα και αφού ο Ζεύς είχε λάβει ως σύζυγό του την Ηρα, έγινε και ανάθεση της ηγεσίας των Μουσών στον Απόλλωνα και η μετακίνηση της έδρας των Μουσών από τα Πιέρεια όρη στον Ελικώνα.

Το ελληνικό αλφάβητο χρησιμοποιήθηκε από τα πρωτοελληνικά φύλα μέχρι τoν κατακλυσμό του Ωγύγη, κατά τον οποίο τα πελασγικά φύλα μετέφεραν στην Αίγυπτο τα αρχεία της γνώσης τους και το ελληνικό αλφάβητο, το οποίο επανέφερε στην Ελλάδα ο Κάδμος, εγγονός του Έπαφου, γυιου του Διός και της αργίτισας Ιούς.

«Τα θεϊκά ζεύγη των πρωτογόνων Ερεβος-Νυξ, Αιθήρ-Ημέρα, Ουρανός-Γαία, Κρόνος-Ρέα αντιπροσωπεύουν περισσότερο καταστάσεις, υφείς, ουσίες του αρχέγονου Χάους, αναβαθμούς της εξέλιξης από το Χάος στην Φύση. Η εμφάνιση κάθε ζεύγους προϋποθέτει την γένεση των γεννητόρων τους όχι ως μια βιολογικά οριζόμενη προϋπόθεση, αλλά ως εξελικτική διαδικασία, καθ’ όσον κάθε θυγατρικό ζεύγος ενυπάρχει στο μητρικό ως λανθάνουσα ουσία, υφή ή κατάσταση.   Η σειρά γέννησης εκάστου ζεύγους διαγράφει και την σειρά των αναβαθμών της εξέλιξης από το αρχέγονο Χάος στην Φύση. Προδιαγράφει επίσης αυτή η σειρά την ακολουθία των συμπαντικών νόμων και αναγκαιοτήτων που διέπουν αυτήν την εξέλιξη, ταυτόχρονα, όμως, χαράσσουν και τα όρια στα πλαίσια των οποίων μπορεί και οφείλει να κινηθεί η σύγχρονη φυσική επιστήμη και δίνουν την πραγματική εικόνα της φύσης, των νόμων και των φαινομένων της.

Οι φαινομενικές «αιμομειξίες» των θεϊκών ζευγών είναι η κατάδειξη κατίσχυσης της μιας η της άλλης ιδιότητας του ταυτού «ἐπεὶ δ' ἔνια  ταὐτὰ καὶ δυνάμει καὶ ἐντελεχείᾳ ἐστίν, οὐχ ἅμα δὲ ἢ οὐ  κατὰ τὸ αὐτό, ἀλλ' οἷον θερμὸν μὲν ἐντελεχείᾳ ψυχρὸν δὲ δυνάμει, πολλὰ ἤδη ποιήσει καὶ πείσεται ὑπ' ἀλλήλων· ἅπαν γὰρ ἔσται ἅμα ποιητικὸν καὶ παθητικόν. (Αριστοτέλους, περί Φυσικής 201α. 19)» «Από το άλλο μέροςωρισμένα πράγματα  υπάρχουν ταυτοχρόνως και δυνάμει και εντελεχεία, όχι βέβαια μαζύ, ούτε υπό την αυτήν  έποψιν, αλλά ωσάν εκείνο που είναι θερμόν δυνάμει και ψυχρόν εντελεχείᾳ· ως έκ τούτου πολλα αμοιβαία  ενεργήματα και  παθήματα θα γίνουν, διότι όλα θα είναι συνάμα ποιητικά και παθητικά.».

Κατά την αρχαιοελληνική θεολογία η δημιουργία και το σύνολο της εξελικτικής διαδικασίας είναι αποτέλεσμα είτε της δράσης των αντιθέτων, είτε της παρθενογένεσης. Η δημιουργία ως αποτέλεσμα της δράσης των αντιθέτων συντελείται είτε μέσω φιλότητας (ερωτική έλξη), είτε μέσω νείκεος (απώθηση, σύγκρουση). Οι καταστάσεις και ιδιότητες της μάζας-ενέργειας προσωποποιούνται  στο πρόσωπο των θεών και των ημιθέων. Για την περιγραφή μιας κατάστασης και των αιτιών που την δημιούργησαν χρησιμοποιούνται τα θεϊκά ζεύγη, όπως Ουρανός και γη, Κρόνος και Ρέα, Ζευς και Ηρα κλπ.

Η παρθενογένεση αποτελεί εκδήλωση μιας κυρίαρχης ιδιότητας ή στοιχείο του γεννήτορα, το οποία «αυτονομείται» από αυτόν είτε λόγω της καθολικής ισχύος του, είτε λόγω Αδράστειας. 

Οι ριζικές συμπαντικές μεταβολές εκφράζονται με την διαδοχή των κυρίαρχων γονικών ζευγών. Κατά τα μεσοδιαστήματα των διαδοχών εξακολουθούν να συμβαίνουν εκτεταμένες μεταβολές, οι οποίες εκφράζονται μέσα από ένα πλέγμα τέκνων – υιών και θυγατέρων -  και οι οποίες δεν παραβιάζουν τις βασικές αρχές, που προσδιορίζονται από το κυρίαρχο γονικό ζεύγος και που το χαρακτηρίζουν. Μέχρι την τελική επικράτηση του Διός το όλον σύμπαν βρίσκεται σε μια συνεχή διαδικασία ανατροπών. 

Οι ανατροπές αυτές και όλες οι μεταβολές κυριαρχούνται από την Αδράστεια, ως νόμο της ευάρμονης κοσμικής δημιουργίας, ως συμπαντική αρχή των όντων, τα οποία και κοσμοποιεί.

Το θεϊκό ζεύγος «Ζεύς-Μνημοσύνη» κάτω απ’ αυτην ακριβώς την αναγκαιότητα έδωσε στους θεούς και θνητούς την γλώσσα για να επικοινωνούν και να καταγράφουν την ιστορία, τους ήρωες και τα κατορθώματά τους, την ποίηση και την δραματουργία, την λογική εν τέλει και την επιστήμη. Ο ονοματοθέτης, λοιπόν, είναι η Μνημοσύνη γι’ αυτό και στα ελληνικά Μυστήρια η καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας και της ετυμολογίας κάθε λέξης ήταν απαραίτητη προϋπόθεση συμμετοχής του μύστη σε αυτά τα Μυστήρια.

Το ελληνικό αλφάβητο απεικονίζει με μεγάλη διαύγεια την μαθηματικότητα της ελληνικής γλώσσας, γεγονός που συνηγορεί στην άποψη πως η Μνημοσύνη παρέδωσε στους Θεούς και τους θνητούς το σύνολο του Έλληλος Λόγου, προφορικού και γραπτού λόγου. Τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου ήτανε και οι αριθμοί των Ελλήνων και το παρακάτω σχήμα δείχνει την διάταξη των γραμμάτων σε εννεάδες, όσες και οι Μούσες σχηματίζοντας ως τελικό άθροισμα τον αριθμό 9. Οι διαφορά κάθε κάθετης τριάδας από την προηγούμενη και την επόμενή της είναι 111 -> 3, παραπέποντας έτσι στην θεϊκή Τριάδα «Ζευς-Απόλλων-Διόνυσος».

Το άθροισμα 999 της ένατης τριάδας «Θ,Q, Ϡ» είναι ίσο με το άθροισμα της πρώτης και όγδοης τριάδας, ίσο με το άθροισμα δεύτερης και έβδομης, και αυτό ίσο με το άθροισμα της τρίτης και έκτης, και αυτό πάλι ίσο με το άθροισμα της τέταρτης και πέμπτης τριάδας. Το σύνολο των αθροισμάτων των τεσσάρων ζευγών έχουν άθροισμα 3996, ίσο μετο άθροισμα της ένατης τριάδας -> 27, όσα και τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Στην θέση του δίγαμμα F έχει μπεί το σίγμα τελικό.

Όταν οι γυιοί του Κρόνου Ζεύς, Ποσειδώνας και Αδης μοίρασαν σε επικράτειες τον κόσμο ο Ποσειδώνας πήρε την Ατλαντίδα.

Στην Ατλαντίδα γεννήθηκαν από την γη ο Ευήνορας και η Λευκίππη. Αυτοί γέννησαν την Κλειτώ. Όταν η Κλειτώ έφθασε σε ηλικία γάμου, πέθαναν οι γονείς της. Τότε ο Ποσειδώνας συνευρέθηκε μαζί της και έκανε πέντε ζευγάρια αρσενικών διδύμων. Ο Άτλαντας, που ήταν ο μεγαλύτερος τους, έγινε βασιλιάς ολόκληρου του νησιού και του ωκεανού (που ονομάστηκε Ατλαντικός σε τιμή του), και του δόθηκε το βουνό της γέννησής του και η περιβάλλουσα περιοχή.

Εκεί σε έναν στύλο ο Ποσειδώνας έγραψε τους νόμους που έπρεπε να ακολουθούν, να τηρούν οι άνθρωποι της Ατλαντίδας, καθώς και τον όρκο για όσους καταπατούσαν τον νόμο.. Εδώ βλέπουμε την χρήση της γραφής από τους θεούς και την ανάγνωσή τους από τους θνητούς.