Ι. Μότσης

Ο Δάρδανος σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία ήταν γιός του Δία και Ηλέκτρας κόρης του Άτλαντα, ο οποίος βρέθηκε στην Σαμοθράκη μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Ιασίωνα και την αδελφή του Αρμονία κατά την διάρκεια ενός κατακλυσμού στον οποίο βούλιαξε το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού.

Tην εποχή που βρέθηκε ο Δάρδανος με τα αδέλφια του στην Σαμοθράκη μεγάλος κατακλυσμός κάλυψε το μεγαλύτερο μέρος του νησιού το οποίο επικοινωνούσε με την απέναντι γη της Μακεδονίας με νερά, και οι κάτοικοι τρομοκρατημένοι κατέφυγαν στο ψηλότερο βουνό του νησιού για να σωθούν.

Μετά το πέρας του κατακλυσμού έφθασε ο Κάδμος στο νησί της Σαμοθράκης που παντρεύτηκε την αδελφή του Δάρδανου Αρμονία ενώ ο μεγαλύτερος αδελφός του Ιασίων είχε ερωτική επαφή με την θεά Δήμητρα γι’αυτό ο Δίας τον κατακεραύνωσε για να τον τιμωρήσει.Ο ίδιος ο Δάρδανος μετέβη με πλοία απέναντι στην Μικρασιατική ακτή στο όρος Ίδη της Τρωάδας όπου τον υποδέχθηκε ο βασιλιάς Τεύκτρος δίνοντας του δεύτερη σύζυγο την κόρη του Βάτεια αφού η πρώτη του σύζυγος Χρυσή κόρη του γίγαντα Πάλλαντα δεν ζούσε.

Με την πρώτη σύζυγο του Χρυσή ο Δάρδανος είχε αποκτήσει δύο γιούς τον Ιδαίο και τον Δύμανατα ενώ με την Βάτεια κόρη του βασιλιά Τεύκτρου απέκτησε αργότερα τον  Εριχθόνιο και τον Ίλο.Μετά τον θάνατο του Τεύκτρου ο Δάρδανος τον διαδέχθηκε στον θρόνο βασίλευσε 31 χρόνια ως τον θάνατο του ονομάζοντας το βασίλειο Δαρδανία, ίδρυσε την ομώνυμη πόλη Δαρδανία σε πολύ ψηλό σημείο από φόβο ώστε να εξασφαλίσει ότι εάν επαναληφθεί ο κατακλυσμός της Σαμοθράκης η πόλη δεν θα βυθιστεί.

Διάδοχος του Δάρδανου ήταν ο Εριχθόνιος γιός του με την Βάτεια και εγγονός του Τεύκτρου όπως ήταν η επιθυμία του πεθερού του, ο άλλος του γιός  ο Ίλος πέθανε πρόωρα πριν τον Δάρδανο, τον Εριχθόνιο διαδέχθηκε ο γιός του Τρώας ο οποίος με την σύζυγο του Καλλιρόη κόρη του θεού Σκαμάνδρου απέκτησε τον Ασσαράκο, τον Ίλο, τον Γανυμήδη και την Κλεοπάτρα.Ο Τρώας έδωσε το όνομα του στην ευρύτερη περιοχή, ο γιός και διάδοχος του Ίλος ίδρυσε την νέα πρωτεύουσα του βασιλείου το Ίλιο ή Τροία την μυθική πόλη του Ομήρου περίπου 25 χιλιόμετρα νοτιότερα από την παλιά πρωτεύουσα Δαρδανία που ίδρυσε ο προπάππους του αφού ο φόβος του κατακλυσμού είχε οριστικά περάσει.

Σύμφωνα με τον μύθο μετείχε και σε αγώνες του βασιλιά της Φρυγίας όπου βγήκε νικητής σε όλα τα αγωνίσματα.

Σαν έπαθλο πήρε 50 άνδρες, 50 γυναίκες και μία αγελάδα με βούλες στο τρίχωμα.

Ο βασιλιάς της Φρυγίας τον συμβούλευσε να ιδρύσει πόλη εκεί που το ζώο θα σταματούσε όπως και έκανε.Ο Λαομέδοντας διαδέχθηκε τον πατέρα του Ίλο.

Το βασίλειο του Λαομέδοντα κατέστρεψε ο γνωστός μυθικός ήρωας Ηρακλής τον οποίο είχε εξαπατήσει, ακόμη ο Ηρακλής σκότωσε και όλους τους γιούς του εκτός από τον μικρότερο Ποδάκρο τον γνωστό βασιλιά Πρίαμο.

Επί Πριάμου συζύγου της Εκάβης καταστράφηκε το βασίλειο της Τροίας απο φωτιά που άναψαν οι Αχαιοί ύστερα από τον γνωστό δεκαετή πόλεμο της Ιλιάδας.

Από μία μικρή ομάδα απογόνων του Δαρδάνου που διασώθηκε με αρχηγό τον Αινεία ανιψιό του Πριάμου ίδρυσαν την Ρώμη μετά από μετανάστευση στην Ιταλία.Ο Διόδωρος ο Σικελιώτης (γύρω στο 80 π.χ. – 20 π.χ.)  ο κορυφαίος Έλληνας ιστορικός και συγγραφέας επισκέφτηκε ο ίδιος την Σαμοθράκη όπου έμαθε όλους τους μύθους από τους ίδιους τους κατοίκους σχετικά με τον Δάρδανο και τον κατακλυσμό.

Αναλυτικά λέει ότι η καταγωγή των κατοίκων της Σαμοθράκης ήταν από την Σάμο και την Θράκη από όπου πήρε το νησί το όνομα του.Οι κάτοικοι ήρθαν στο νησί σε πανάρχαιες εποχές.

Από τους κατοίκους της καταγόμενους από την Θράκη μυήθηκαν οι Σαμοθράκιοι τα Ορφικά μυστήρια και αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο επισκέφτηκε ο Κάδμος  το νησί για να παντρευτεί τελικά την Αρμονία.Ο κατακλυσμός την εποχή που βρισκόταν ο Δάρδανος προήλθε από τα στενά των Δαρδανελίων από όπου τα νερά εισήλθαν από την Μαύρη Θάλασσα στο Αιγαίο με μεγάλη ορμή καταποντίζοντας όλες τις πεδινές εκτάσεις της Σαμοθράκης και τις μετέτρεψε στην θάλασσα.

Σώθηκαν μόνο οι κάτοικοι που πρόλαβαν να καταφύγουν στο βουνό ανάμεσα τους ο Δάρδανος και τα αδέλφια του εκεί όπου βρίσκεται σήμερα το νησί, ευχαριστώντας θερμά τους θεούς ίδρυσαν πολλούς βωμούς για την σωτηρία τους.Ανέφερε τέλος ότι ακόμα και εκείνη την εποχή οι ψαράδες έβρισκαν συνέχεια στον πάτο της θάλασσας λίθινα κιονόκρανα από τις πόλεις που βυθίστηκαν σε εκείνο τον μακρινό κατακλυσμό, το σημαντικότερο είναι ότι ξεκαθάρισε για την φορά των νερών από την Μαύρη Θάλασσα στο Αιγαίο όχι το αντίστροφο όπως πολλοί σήμερα ισχυρίζονται.

Οι περιγραφές του κατακλυσμού στην Σαμοθράκη έχουν πράγματι εξαιρετικό ενδιαφέρον: «Τώρα θα σας διηγηθώ την ιστορία των νησιών του Αιγαίου αρχίζοντας από την Σαμοθράκη.

Το νησί κατοικούσαν αυτόχθονες… λένε ότι στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Σαόννησος… Οι Σαμόθρακες διηγούνται ότι πριν από τους κατακλυσμούς που έγιναν σε άλλους λαούς συνέβη εκεί ένας άλλος μεγάλος κατακλυσμός στην διάρκεια του οποίου άνοιξε το στενό στις «Κυανές πέτρες» (οι μυθικές συμπληγάδες) και στην συνέχεια (άνοιξε) ο Ελλήσποντος.

(Βυθομετρικοί χάρτες του National Centers for Environmental Information)

Γιατί η θάλασσα του Εύξεινου πόντου ήταν πρώτα λίμνη και φούσκωσε σε τέτοιο σημείο που από την πίεση του ρεύματος ξεχύθηκαν με ορμή τα νερά στον Ελλήσποντο και κατέκλυσαν μεγάλο μέρος από τα Ασιατικά παράλια και όχι και λίγη πεδινή έκταση της Σαμοθράκης μετατράπηκε σε θάλασσα.

 Γι’  αυτόν τον λόγο στα μεταγενέστερα χρόνια μερικοί ψαράδες ανασύρουν με τα δίχτυα τους λίθινα κιονόκρανα, γιατί ακόμα και πόλεις κατακλύστηκαν απ” τα νερά.

Και όσοι γλίτωσαν απ' τον κατακλυσμό κατέφυγαν στα ψηλότερα μέρη του νησιού.

Αλλά καθώς η θάλασσα ανέβαινε ολοένα και ψηλότερα, ευχήθηκαν στους θεούς του τόπου και όταν σώθηκαν σε ανάμνηση του γεγονότος ύψωσαν πέτρινα σύνορα γύρω-γύρω απ” το νησί και έκτισαν βωμούς.

Είναι φανερό λοιπόν ότι η Σαμοθράκη ήταν κατοικημένη πριν απ’ τον κατακλυσμό» (Διόδωρος Σικελιώτης ιστορική βιβλιοθήκη 5.47)

Κατά την Ελληνική μυθολογία ο αρχαιότερος καατακλεισμός ήταν ο κατακλυσμός του Ωγύγη. Από το σχεδιάγραμμα του σχήματος 1 του καθηγητή Μαριολάκου μπορούμε να υποθέσουμε πως ο κατακλυσμός του Ωγύγη έγινε περι την 18η χιλιετηρίδα π.α.σ. και με το τέλος της πλειστόκαινης περιόδου.

Ο κατακλυσμός του Δαρδάνου πρέπει να έγινε την περίοδο μεταξύ της 14ης και 13ης χιλιετηρίδας πριν από σήμερα, παρά το γεγονός πως πολλοί ερευνητές αναφέρονται στο κατακλυσμό του Δαρδάνου ως τον νεότερο κατακλυσμό. Αν θεωρήσουμε ως σωστή την χρονολόγηση του Διογένη του Λαέρτιου ως προς την άλωση της Τροίας, τότε ο κατακλυσμός του Δαρδάνου έγινε 2.000 χρόνια περίπου πριν την άλωση της Τροίας το 11480 π.Χ. Ο κατκλυσμός δηλ. εξελίχθηκε περί 13.480 ΠΑΣ.

Αυτό επιβεβαιώνεται και από την επικληση του Αχιλλέα “…Ζεῦ ἄνα Δωδωναῖε Πελασγικὲ…”.

Κατά το Παν/μιο Πατρών (δρ. Έλενα Μητροπέτρου) ως κατακλυσμός του Δαρδάνου αναφέρονται δυο κατακλυσμοί που αφορούν στην περιοχή της Σαμοθράκης. Ο πρώτος αναφέρεται στην ροή των υδάτων της Μαύρης Θάλασσας και του Ευξείνου Πόντου στο Αιγαίο και εξελίχθηκε μεταξύ 14.500 και 12.500 ΠΑΣ. Η δεύτερη αναφέρεται στην ροή των υδάτων από το Αιγαίο προς τον Εύξεινο Πόντο και την Μαύρη Θάλασσα και εξελίχθηκε περί το έτος 7.600 ΠΑΣ. Για να συμβεί αυτή η δεύτερη φάση σημαίνει πως τα νερά του Αιγαίου ξεπερασαν την σταθμη της Ευξείνου Πόντου και της Μαύρης Θάλασσας και ξεχύθηκαν εκεί. Η άνοδος της στάθμης της θάλσσας στο Αιγαίου συνέβη λόφω ενός άλλου κατακλυσμού, του κατακλυσμού του Δευκαλίωνα. 

Η δεύτερη αυτή φάση του κατακλυσμου του Δαρδάνου πρέπει να συνέβη μεταξύ των ετων 8.000 και 7.000 πριν από σήμερα, όπως δείχνει και το σχεδιάγραμμα Σχήμα 2 του καθηγητή Η.Μαριολάκου και συμπίπτει με τις εκτιμήσεις του Παν/μίου Πατρών.